zondag 9 augustus 2009

Schoonheid gepeurd uit diepe duisternis

'Le Capitole' aan de Rue Laurent Bonnemant in het Zuid-Franse Arles was ooit een bioscoop. Deze maanden is het een van de locaties van het internationale fotofestival 'Les Rencontres d'Arles', dat dit jaar voor de veertigste keer plaatsvindt. In de zalen en krochten van het oude filmtheater is onder meer werk te zien van Michael Ackerman, Jean-Christian Bourcart en Oan Kim. Geen van deze namen komt me bekend voor.
Het interieur is prettig haveloos maar de wanden zijn wit en er blijkt veel moois te zien. Ik geniet bijvoorbeeld van de poëtische maar allesbehalve lieflijke zwartwit serie 'Je suis le chien Pitié' van Oan Kim. Op de wanden staan ook korte teksten van Laurent Gaudé. Het zijn geen bijschriften bij de foto's. Maar op een wat abstracter niveau vullen beelden en teksten elkaar goed aan.

Uit de serie 'Je suis le chien Pitié'. Foto Oan Kim














Ook de close-ups die Jean-Christian Bourcart in New York maakte van automobilisten die gelaten in hun auto zitten te wachten tot het verkeer weer in beweging komt, vind ik erg mooi. De gedempte kleuren van de beslagen en beregende ramen die vaag iets van de omgeving weerspiegelen, en de in zichzelf gekeerde mannen en vrouwen roepen een wereld op die heel ver af staat van de hectiek waarmee je New York normaal associeert. Schitterend.

Uit de serie 'Traffic'. Foto Jean-Christian Bourcart













Ruige zwartwit beelden
Als laatste wil ik de presentatie bekijken van Michael Ackerman. Zijn foto's worden geprojecteerd in een zijzaaltje. Ik zak weg in een van de comfortabele bioscoopstoelen en neem me voor de hele serie uit te zitten, goed of niet. Ik ben al uren op pad in het charmante maar bloedhete Arles. Tijd voor een korte pauze. Helaas: het scherm blijft leeg, hoe geduldig ik ook wacht. Een van twee andere belangstellenden is gelukkig minder geduldig en waarschuwt de suppoost. Na gehannes met twee 'remote controls' en technische aanwijzingen van een van de bezoeksters, is er na enige tijd geluid en daarna ook beeld.
Het kost me totaal geen moeite om de serie uit te zitten. In tegendeel. Geboeid kijk ik naar de indrukwekkende, ruige zwartwit beelden die voorbijkomen. De wereld die Ackerman me hier voorschotelt, is somber, rauw en wreed. De beelden zijn technisch imperfect: extreem korrelig, onscherp en rommelig gecomponeerd. Prachtig vind ik dat. De boodschap is eigenlijk overbekend: de wereld is ziek, de mens is rot en het leven is zinloos. De stijl en het handschrift van de in Tel Aviv geboren maar tegenwoordig in Berlijn wonende fotograaf, geven de loodzware inhoud echter een zekere lichtheid. Uit de diepste duisternis is nog schoonheid te peuren.

Uit de serie 'Half life'.
Foto Michael Ackerman
















Gekrenkt
De volgende dag zie ik op een andere locatie meer foto's van Jean-Christian Bourcart. Het is weer een serie kleurenfoto's, nu gemaakt in Camden in New Jersey, niet ver van New York. Camden zou de gevaarlijkste stad van Noord-Amerika zijn. Als ik de beelden zie, geloof ik dat graag. Camden is de hel op aarde. De huizen zijn kapot, de mensen ook. Er is ook een gefilmd interview met een van de zwarte bewoners. De man is gekrenkt tot in het diepst van zijn ziel. Als de EO dit zou uitzenden, zouden we voornamelijk piepjes horen.

Uit de serie 'Camden'.
Foto Jean-Christian Bourcart














Op de kwaliteit van de foto's en de moed van Bourcart is niets af te dingen. Hij toont dezelfde duistere kant van onze wereld als Michael Ackerman. Maar dan niet gestileerd of verhuld in poëtische zwartwit beelden, maar recht voor z'n raap. Toch was ik meer onder de indruk van het werk van Ackerman. Zijn evocatieve beelden raken me meer dan het onontkoombare realisme van Bourcart.

Op een van de andere locaties van het festival las ik de volgende uitspraak van de Franse beeldend kunstenaar Daniel Buren: ' L'art n'a jamais été un problème de contenu mais un problème de forme.' Hij kon best eens gelijk hebben.

Alternatieve exposities op de muren van Arles. Dit is werk van Leo Mauger.
Foto Sietse Postma (2009)




Geen opmerkingen:

Een reactie posten